مردم درباره بی‌حجابی چه می‌گویند

| سید مهدی سیدی | ماه‌هاست که موضوع حجاب در صدر اخبار و تحلیل‌های رسانه‌ای قرار دارد آنچنان‌که فضای گفتمانی پرحجمی را پیرامون خود ایجاد کرده است. همزمان اظهارنظرهای گوناگونی توسط مسئولان منتشر شده است که در بعضی موارد یک‌دست و هم‌جهت نیست. از کلیدی‌ترین محورهای گفتگوها، موضوع قوانین حجاب و عفاف و چگونگی اجرایی‌سازی آن است. چندی پیش بحث‌های پرحرارتی درباره لایحه عفاف و حجاب و رفت‌وبرگشت آن بین قوه‌ قضائیه و دولت شکل گرفت. با بالاگرفتن انتقادها به محتوای این طرح، رئیس قوه قضائیه گفت: دستگاه قضایی به اجرای هرآنچه به قانون تبدیل می‌شود، ملتزم است. هم دولت می‌تواند روی لایحه اعمال نظر کند و هم مجلس اختیار دارد اصلاحات مد نظر خود را در این لایحه اعمال کند. کارشناسان چه می‌گویند؟ بعضی کارشناسان با تحلیل افکار عمومی و بررسی فرامتن‌های رسانه‌ای می‌گویند ناهماهنگی در مواضع و تعلل در تصمیم‌های اجرایی ممکن است دو پیام ناخودآگاه برای ذهن مخاطبان ایجاد کند. نخست آنکه دستگاه‌های حاکمیتی در قانون‌گذاری عفاف و حجاب و نحوه اجراء آن هنوز به جمع‌بندی دقیق و محکمی دست نیافته‌اند. دوم آنکه در لایه مدیران میانی، به ویژه با نزدیک شدن به انتخابات مجلس، جنسی از پاس‌کاری سیاسی شکل گرفته است که ظاهرا بعضی تمایل ندارند در این موضوع مسئولیت بپذیرند. البته نیروی انتظامی از فروردین‌ماه در قالب طرحی ویژه مسئله برخورد با بی‌حجابی را دنبال کرده است. حالا بعد از چند ماه این پرسش جدی پیش روست که مجموعه اقدامات صورت گرفته تا چه حد مؤثر و جریان‌ساز بوده و اگر اشکالات یا ناهماهنگی‌هایی وجود دارد به کدام نقطه و ایده بر می‌گردد. نتایج نظرسنجی همشهری چه می‌گوید؟ مرکز پژوهش مؤسسه همشهری در یک پیمایش علمی دیدگاه مردم را جویا شده است. بر اساس نتایج این نظرسنجی تلفنی که از میان 1020 نفر از شهروندان تهرانی بالای 18 سال صورت گرفته است 64 درصد مردم عنوان کرده‌اند از طرح‌ها و برنامه‌های نیروی انتظامی در سال جدید در موضوع عفاف و حجاب اطلاعی ندارند. در همین رابطه 66 درصد پاسخگویان گفته‌اند امسال هیچ نمونه‌ای از اجرای طرح عفاف و حجاب در خیابان و فضاهای عمومی مشاهده یا تجربه نکرده‌اند. البته 42 درصد از شهروندان تهرانی گفته‌اند پیامک بی‌حجابی برای اطرافیان‌شان ارسال شده است. اما دو داده مهم این پیمایش حرف‌های متفاوت و قابل اعتنایی دارد: یک) 42 درصد از مردم گفته‌اند وضعیت بی‌حجابی در چندماه اخیر بدتر شده و فقط 19 درصد معتقد بوده‌اند این وضعیت بهبود یافته است. 30 درصد از مردم هم گفته‌اند وضعیت تغییر خاصی نکرده است. دو) 62 درصد از مردم معتقدند طرح‌های عفاف و حجاب نهادهای مختلف تأثیری در جلوگیری از ترویج بی‌حجابی نداشته است و فقط 28 درصد از مردم طرح‌های موجود را کارآمد دانسته‌اند. با این اوصاف به نظر می‌آید برای کارآمدی بیشتر طرح‌ها (مبتنی بر حس عمومی مردم) به کارهای اضافه‌تر و هماهنگی‌های بیشتری در فضای حکمرانی، سیاست و اجتماع نیاز است. * این مطلب در روزنامه همشهری مورخ 21 تیر 1402 منتشر شده است.