| سید مهدی سیدی |
همزمان با روزهای آغاز ماه مبارک رمضان، در فضای مجازی توصیه‌نامه‌هایی منتشر می‌شود که لحن و آهنگ جذابی دارد و گاه حتی به برخی علما منتسب می‌شود اما در برخی محورهای آن گزاره‌های متوقف‌کننده و شاید غفلت‌آفرینی مشاهده شود.
به‌عنوان نمونه به مردم توصیه می‌شود در ماه رمضان بیشتر به «کیفیت» فکر کنند و به دنبال کمیت‌ها نباشند. این توصیه در اصل امر صحیحی است و اساسا منطق دین و قرآن، کیفیت و نفوذ اعمال را تأیید می‌کند اما اینجور توصیه‌ها برای امثال من که در اعمال و عبادات دست پایین را داریم و به‌صورت خودبه‌خودی هیچ عمل خاصی را در طول سال انجام نمی‌دهیم نقش یک توجیه خطرناک ذهنی را بازی می‌کند تا به‌واسطه آن تنبلی یا بی‌حالی خود را در عبادت مجاز بدانیم و با شعار کیفیت‌گرایی، از همین مقدار ناچیز عبادت‌ها هم محروم شویم و سرانه عبادت خود را به زیر خط فقر تنزل دهیم.
دقت شود منظور این متن این نیست که ما کیفیت عبادت را زیر سؤال ببریم؛ هرگز! چه‌بسا یک آیه قرآن به تنهایی فضیل عیاض بسازد و یا یک لحظه توسل و توبه، آیت‌الله العظمی تولید کند. اما مسئله آن است که ماه رمضان بکرترین و سریع‌الوصول‌ترین دوره عبادت است. به خاطر شعار کیفیت‌گرایی از یک دور کامل قرائت قرآن (اقلا) در ماه رمضان طفره نرویم. نگوییم حالا من یک آیه را با کیفیت می‌خوانم و همین کافیست. نه! ما موظفیم هرمقدار که توان داریم – بیشتر و بیشتر- قرآن بخوانیم. برخی در ماه رمضان با همین نیت و دقت ده‌ها ختم قرآن انجام می‌دهند. با شعار کیفیت‌گرایی از انبوه نمازهای توصیه شده در ماه رمضان غفلت نکنیم. این همه دعا و مناجات برای ماه رمضان وارد شده است بی‌انصافی است اگر مکرر و مکرر به مفاهیم آن سرکشی نکنیم و روز و شب رمضانی‌مان را با «ذکر» و «دعا» و «مناجات» و «نماز» و «قرآن» و «صدقه» و «محبت» و «مطالعه» و «ایثار» و «تفکر» سرشار و مملو نکنیم.
آری کیفیت‌گرایی بهترین توصیه به دینداران است اما مراقب باشیم همین توصیه ارزشمند به ابزاری برای سلاخی اعمال و عبادات و سرعت‌گیری در برابر اشتیاق به عبادت تبدیل نشود.
